Εισαγωγή

Η ψυχική υγεία των παιδιών και των εφήβων είναι σημαντική για τη σωματική υγεία, αλλά συχνά δεν είναι τόσο εύκολο να αναγνωρίσουμε τα πρώτα σημάδια ψυχικής δυσφορίας. Ως γονείς, είναι σημαντικό να είμαστε ευαισθητοποιημένοι και να πρέπει να αναγνωρίσουμε τα σημάδια που μπορεί να δείξει ότι το παιδί μας χρειάζεται ψυχική υποστήριξη από έναν ειδικό. Ακολουθούν κάποια από τα πιο κοινά σημάδια που μπορεί να δείξει ότι το παιδί σας βιώνει ψυχική και συναισθηματική δυσφορία:

1. Αλλαγές στη συμπεριφορά

Εάν το παιδί σας ξαφνικά γίνει πολύ απόμακρο, θυμωμένο ή επιθετικό, ή αν παρατηρήσετε ανασφάλεια ή υπερβολικό άγχος χωρίς προφανή λόγο, αυτό μπορεί να είναι ένδειξη ότι κάτι το απασχολεί. Αντίθετα, εάν το παιδί σας απομακρύνεται από τους φίλους του ή χάνει το ενδιαφέρον για δραστηριότητες που συνήθως απολάμβανε, μπορεί να πρόκειται για μια ένδειξη ότι αντιμετωπίζει συναισθηματική δυσφορία.

2. Σωματικά συμπτώματα χωρίς ιατρική εξήγηση

Τα παιδιά με άγχη ή ψυχικές δυσκολίες συχνά εκδηλώνουν σωματικά συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, στομαχόπονο ή άλλες ασθένειες που δεν έχουν ιατρική αιτία. Έντονα παράπονα ή το αίσθημα αδιαθεσίας χωρίς φυσική εξήγηση μπορεί να είναι μια ένδειξη ότι το παιδί προσπαθεί να διαχειριστεί μια δύσκολη συναισθηματική κατάσταση.

3. Διαταραχές στον ύπνο και στην όρεξη

Η αϋπνία ή οι συχνοί εφιάλτες μπορεί να υποδεικνύουν άγχη και ανησυχίες που το παιδί δεν μπορεί να εκφράσει με λόγια. Αντίστοιχα, αλλαγές στην όρεξη (είτε υπερφαγία είτε έλλειψη όρεξης) αποτελούν σημάδια συναισθηματικής αστάθειας.

4. Υπερβολικό άγχος ή ανησυχία για το μέλλον

Τα παιδιά μπορεί να εκφράζουν υπερβολικό άγχος για τις καθημερινές τους δραστηριότητες ή το σχολείο, να ανησυχούν για τις σχέσεις τους με άλλους ή για το μέλλον τους γενικά. Αυτό το άγχος μπορεί να είναι υπερβολικό για την ηλικία τους.

5. Κοινωνική απόσυρση

Εάν το παιδί σας αποφεύγει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις ή αποσυρθεί από τον κοινωνικό του κύκλο, αυτό μπορεί να είναι σημάδι ότι νιώθει υπερφορτωμένο συναισθηματικά ή ότι βιώνει κάποια συναισθηματική αναστάτωση.

Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας

Εάν παρατηρήσετε κάποια από αυτά τα σημάδια, είναι σημαντικό να αντιδράσετε με κατανόηση και υποστήριξη. Ακολουθούν μερικές στρατηγικές για το πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίσει τις συναισθηματικές του προκλήσεις:

Μιλήστε ανοιχτά

Δημιουργήστε έναν ασφαλή χώρο για το παιδί σας, όπου θα νιώθει άνετα να εκφράσει τα συναισθήματά του χωρίς κριτική. Ακούστε προσεκτικά και μην το πιέζετε να μιλήσει, αν δεν είναι έτοιμο.

Ενισχύστε την αυτοεκτίμησή του

Δώστε έμφαση στα θετικά του χαρακτηριστικά και στις επιτυχίες του, ακόμα και στις μικρές. Αυτό μπορεί να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση και να μειώσει το άγχος.

Διδάξτε στρατηγικές διαχείρισης άγχους

Προτείνετε δραστηριότητες που βοηθούν στην χαλάρωση, όπως η βαθιά αναπνοή, ο διαλογισμός ή η καταγραφή ημερολογίου. Αυτές οι στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να μάθει πώς να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του.
Αναζητήστε επαγγελματική υποστήριξη

Αν παρατηρήσετε ότι τα συμπτώματα του παιδιού σας δεν βελτιώνονται ή ότι τα προβλήματα επιδεινώνονται, μην διστάσετε να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας (π.χ. ψυχολόγο ή παιδοψυχίατρο). Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να κάνει τη διαφορά. Στο ParentEd θα βρείτε ειδικούς ψυχολόγους και ψυχοθεραπευτές/τριες που μπορούν να σας βοηθήσουν!

Συνεχίστε την υποστήριξή σας

Είναι σημαντικό να παραμένετε υποστηρικτικοί και συνεπείς. Η ψυχική υγεία είναι μια συνεχής διαδικασία, και η συνεχιζόμενη φροντίδα και υποστήριξη είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη του παιδιού.

Συμπεράσματα

Η ψυχική υγεία των παιδιών μας είναι θεμέλιο για τη συνολική τους ανάπτυξη και ευημερία. Αναγνωρίζοντας τα πρώτα σημάδια και προσφέροντας τη σωστή συναισθηματική υποστήριξη, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεπεράσει τις δυσκολίες και να αναπτυχθεί σε έναν υγιή και ευτυχισμένο ενήλικα.

Βιβλιογραφία

Merikangas, K. R., et al. (2010). “Lifetime prevalence of mental disorders in U.S. adolescents: Results from the National Comorbidity Survey Replication–Adolescent Supplement (NCS-A).” Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 49(10), 980-989.

Fazel, M., et al. (2014). “Mental health interventions in schools in high-income countries.” The Lancet Psychiatry, 1(5), 377-387.

Costello, E. J., et al. (2003). “Prevalence and development of psychiatric disorders in childhood and adolescence.” Archives of General Psychiatry, 60(8), 837-844.