Εισαγωγή

Στην σημερινή εποχή ο κατακλυσμός των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών επιρροών που δεχόμαστε, συχνά υποβαθμίζει την συναισθηματική γνώση και επιβάλλει μια αυξανόμενη αδιαφορία για την σημασία των συναισθηματικών εμπειριών. Ωστόσο οι τελευταίες μελέτες στις νευροεπιστήμες, μιλούν για την πρωτοκαθεδρία του συναισθήματος.που αποτελεί το θεμελιο της γνωστικής λειτουργίας . Οι συναισθηματικές αλληλεπιδράσεις ενός παιδιού με το άτομο που το φροντίζει και του παρέχει τροφή είναι εκείνες που ασκούν τις πρωταρχικές επιδράσεις στον τρόπο που προγραμματίζεται ο εγκέφαλος και όχι η νοητική λειτουργία. Σήμερα γνωρίζουμε ότι οι οι κοινωνικές και συναισθηματικές μας ανάγκες υπάρχουν στα νευρικά μας κυκλώματα και για να αναπτυχθούμε στο βέλτιστο βαθμό χρειάζεται να τις ικανοποιήσουμε.

Η Σημασία της Ασφάλειας και της Εμπιστοσύνης

Σύμφωνα με τους νευροεπιστήμονες οι αναφαίρετες ανάγκες του παιδιού που προάγουν την ωρίμανση του μπορούν να ικανοποιηθούν μέσα από το συναισθηματικό δεσμό που αναπτύσσουμε μαζί του. Το παιδί χρειάζεται να νιώθει ένα βαθύ αίσθημα ασφάλειας ,εμπιστοσύνης για τον κόσμο και αλληλεξάρτησης από τους άλλους. Αυτό προυποθέτει ζεστές, εναρμονισμένες αλληλεπιδράσεις με τους φροντιστές του,που θα είναι σταθερά διαθέσιμοι και θα μπορούν να κατανοούν την σχέση τους με το παιδί όχι με γνώμονα το τι αποστέλλεται σ αυτό αλλά αυτό που προσλαμβάνεται από το παιδί. Να μπορούν να συντονίζονται δηλαδή με τις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού, ξεχωριστά από τις δικές τους.

Άνευ Όρων Αποδοχή

Πρέπει να επιτρέπουμε στα παιδιά να υπάρχουν παρουσία μας ,όπως ακριβώς είναι.Η αίσθηση ασφάλειας στην προσκόλληση με τους φροντιστές δίνει στα παιδιά το δικαίωμα να είναι αυτό που είναι ,χωρίς να προσπαθούν να κάνουν το παραμικρό ούτε να γίνουν διαφορετικά για να κερδίσουν την αγάπη μας .Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι μέσα από το βλέμμα αποδοχής,τα λόγια, τις πράξεις και πάνω απ΄όλα την ενεργή και σταθερή παρουσία μας, να δίνουμε το μήνυμα της ανευ όρων αγάπης. Λειτουργώντας μέσα από αυτήν την στάση μπορούμε να παρατηρούμε και την “άσχημη ” συμπεριφορά του παιδιού,μέσα από ένα πρίσμα περιέργειας και κατανόησης για τις ανάγκες και τα συναισθήματά του και να  ανταποκρινόμαστε με υγιούς τρόπους σ΄αυτά αντί να το επικρίνουμε.

Η Σημασία της Ευαλωτότητας

Να δίνουμε την άδεια στο παιδί να νιώθει όλα τα συναισθηματά του, ιδίως την θλίψη, τον θυμό και την λύπη ως χρήσιμα και σημαντικά, με άλλα λόγια την ασφάλεια να παραμένει ευάλωτο. Η έκφραση των συναισθημάτων του παιδιού δεν πρέπει να απειλεί την σχέση προσκόλλησης μαζί μας αλλά αντίθετα να την ενισχύει. Αν αποκόπτουμε τα παιδιά από τα αυθεντικά τους συναισθήματα και καταστέλλουμε την ανάδυση του συναισθηματικού εαυτού, όπως επιβάλλει η κουλτούρα της σύγχρονης κοινωνίας ,το τίμημα για την σωματική και ψυχική τους υγεία είναι μεγάλο. Ακόμη και να μπλοκάρουμε την συνειδητή εμπειρία ενός συναισθήματος ,το ίδιο το συναίσθημα δεν γίνεται να εξαλειφθεί απλώς απωθείται σε ένα σκοτεινό κελάρι που λέγεται ασυνείδητο, και αποκτά άλλες ιδιότητες.

Η Σημασία του Παιχνιδιού

Το παιδί χρειάζεται να βιώνει το παιχνίδι ελεύθερα για να ωριμάσει. Η απουσία ασφαλούς δεσμού όπως και η απουσία παιχνιδιού μπορεί ,σύμφωνα με μελέτες της επιγενετικής να συμβάλλει στην εμφάνιση διάφορων παθήσεων. Η συμμετοχή του γονιού στο διά ζώσης αυθεντικό, διαδραστικό παιχνίδι με το παιδί με έναν συνδυασμό χαράς ,φαντασίας, κατευνάζει το στρες,εκπαιδεύει το παιδί στην αναζήτηση της ευχαρίστησης μέσω της ανθρώπινης επαφης ,την εξερεύνηση του εαυτού ,την εκμάθηση των ορίων και την ενίσχυση της ζεστής,στοργικής μεταξύ τους σχέσης..

Συμπεράσματα

Κλείνοντας να επισημάνουμε ότι η συναισθηματική τροφοδοσία είναι μία λειτουργία που καλύπτει την πανανθρώπινη ανάγκη για σύνδεση και αγάπη σε όλα τα στάδια της ζωής. Για να καλλιεργήσουμε στο παιδί το αίσθημα ότι είναι αγαπητό και αποδεκτό σε έναν κόσμο δυνατοτήτων, απαιτείται πρώτα απ’ όλα να νιώθουμε εμείς ασφαλείς, φροντισμένοι στις ανάγκες μας, ώστε να δίνεται ο απαραίτητος χρόνος και ψυχικός χώρος στην σχέση με το παιδί, με οργανωμένες κοινωνικές δομές και δίκτυα που να υποστηρίζουν το γονεϊκό ρόλο και την σημασία του.

Συγγραφέας: Διονυσία Μαζανίτη, Ψυχοθεραπεύτρια