Εισαγωγή
Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει
πάρει σοβαρές διαστάσεις. Η προβολή του φαινομένου μέσω των μέσων μαζικής
ενημέρωσης και των κινημάτων καταγγελίας έχει συμβάλει στη μεγαλύτερη
ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Παρά ταύτα, πολλά περιστατικά παραμένουν κρυφά πίσω
από κλειστές πόρτες, καθώς τα θύματα συχνά διστάζουν να καταγγείλουν τη βία που
υφίστανται με αποτέλεσμα τα πραγματικά περιστατικά να εξακολουθούν να ξεπερνούν
αριθμητικά κατά πολύ τα καταγγελλόμενα, ενώ πληθώρα παραγόντων μπορεί να ευθύνεται
για αυτό.
Αντίληψη της βίας
Ένας βασικός παράγοντας που δυσχεραίνει την καταγγελία είναι η διαφορετική αντίληψη
της βίας από άτομο σε άτομο. Πολλές φορές, ακόμη και όταν πληρούνται όλες οι νομικές
προϋποθέσεις για να χαρακτηριστεί μια πράξη ως βίαιη, τα θύματα αδυνατούν να τη
νοηματοδοτήσουν ως τέτοια. Από την άλλη πλευρά, οι θύτες συχνά συγκαλύπτουν τη
σοβαρότητα των πράξεων τους, ελαχιστοποιώντας τις επιπτώσεις τους.
Φόβος και Κοινωνικές Πιέσεις
Ακόμα και όταν μια γυναίκα αναγνωρίσει τη συμπεριφορά του συντρόφου της ως βίαιη,
πλήθος άλλων παραγόντων την αποτρέπουν από την καταγγελία. Ο φόβος για την επόμενη
μέρα, η έλλειψη προστασίας από το κράτος και οι ανησυχίες για ισχυρότερα αντίποινα
είναι μερικά από τα κυριότερα εμπόδια. Επιπλέον, πολλές γυναίκες πιστεύουν ότι με την
υπομονή και την ανοχή τους προστατεύουν τα παιδιά τους από την επίγνωση της
κακοποιητικής πραγματικότητας, ενώ πολλές φτάνουν να νιώθουν ακόμη και ενοχικά για
ό,τι συμβαίνει.
Οικονομικοί και Κοινωνικοί Παράγοντες
Η οικονομική εξάρτηση από τον σύζυγο, η έλλειψη εργασίας και η υποκειμενική αντίληψη
της ελλιπούς κοινωνικής υποστήριξης αποτελούν σημαντικούς λόγους για τους οποίους τα
θύματα παραμένουν σε κακοποιητικές σχέσεις. Οι γυναίκες αυτές συχνά νιώθουν
εγκλωβισμένες σε μια κατάσταση από την οποία δυσκολεύονται να απεγκλωβιστούν. Αυτό
ωστόσο έχει ως αποτέλεσμα να αναπαράγονται, μέσω της ανοχής τους, αντίστοιχα
φαινόμενα τα οποία όχι μόνο δεν περιορίζονται, αλλά υποδαυλίζονται τόσο από τους
προαναφερθέντες παράγοντες που δρουν ενισχυτικά στη κακοποίηση, όσο και από
καταστασιακούς παράγοντες που μπορεί να επιδεινώνουν μια ήδη τραυματισμένη σχέση
όπως για παράδειγμα ο εγκλεισμός ή η κοινωνική απομόνωση που επιβλήθηκε κατά τη
περίοδο του κορονοϊού.
Η πανδημία του κορονοϊού επέτεινε το πρόβλημα της ενδοοικογενειακής βίας, χωρίς αυτό
να σημαίνει ότι τα δύο φαινόμενα σχετίζονται άμεσα αιτιολογικά μεταξύ τους. Η κοινωνική
απομόνωση, η οικονομική ανασφάλεια και η συναισθηματική πίεση που βιώθηκαν κατά
την περίοδο αυτή, δημιούργησαν ένα κατάλληλο κλίμα που θα μπορούσε να συνδεθεί με
την αύξηση της βίας. Η κατάχρηση ουσιών, όπως το αλκοόλ, και η υπερβολική χρήση των
κοινωνικών δικτύων επιδείνωσαν την ανθρώπινη επικοινωνία και αποξένωσαν τα μέλη της
οικογένειας συμβάλλοντας στην εκδήλωση του φαινομένου.
Αντιμετώπιση του Φαινομένου
Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας, πρέπει
να λάβουμε υπόψη πολυάριθμους παράγοντες. Αυτοί περιλαμβάνουν την προηγούμενη
λειτουργία της οικογένειας, τις στάσεις των μελών της, την ηλικία, την προηγούμενη έκθεση
σε καταστάσεις βίας, το οικογενειακό περιβάλλον και την ύπαρξη ψυχοπαθολογίας.
Επιπλέον, οι σχεσιακοί παράγοντες, όπως η ποιότητα της επικοινωνίας και οι τρόποι
επίλυσης συγκρούσεων, διαμορφώνουν την πιθανότητα εκδήλωσης βίαιων συμπεριφορών.
Τελικές Σκέψεις
Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό φαινόμενο που
απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από την κοινωνία, το κράτος και τις υπηρεσίες
υποστήριξης για την αποτελεσματική αντιμετώπισή του. Επομένως, τα περιστατικά βίας
έχουν αυξηθεί και μάλιστα πολύ περισσότερο από όσο καταγγέλλεται, ωστόσο πρέπει να
προχωρήσουμε πολύ βαθύτερα στους λόγους για τους οποίους μπορεί να συμβαίνει αυτό
και κυρίως στους τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου, προσεγγίζοντας διεπιστημονικά
και ολιστικά την πρόληψη και την υποστήριξη των θυμάτων.
Βρες το προφίλ της κυρίας Χρύσας Ζαζέλη εδώ!
Βιβλιογραφικές πηγές:
Hendrick & Hendrick (2012). Στενές Σχέσεις. Θεμελιώδη ζητήματα της ψυχολογίας των
διαπροσωπικών σχέσεων (σελ. 403-418). Αθήνα: Πεδίο.
Regan, P. (2011). Aggression and Violence. In Close Relationships (pp. 229-246). Routledge.
https://www.ertnews.gr/eidiseis/ellada/sokaroyn-ta-stoicheia-gia-tin-endooikogeneiaki-via-
stin-ellada-video/
https://www.cnn.gr/ellada/longform/306558/endooikogeneiaki-via-h-oxynsi-kai-i-
antimetopisi-tis
