Εισαγωγή: Η Μεταβολή στον Τρόπο Παιχνιδιού των Παιδιών
Είναι γεγονός πως πλέον στις μέρες μας έχει αλλάξει ο τρόπος που παίζουν τα παιδιά. Παρατηρείται η παρακμή του παραδοσιακού παιχνιδιού και η αύξηση της ενασχόλησης με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τα βιντεοπαιχνίδια. Πολλές φορές αυτή η υπερβολική ενασχόληση μπορεί να θεωρηθεί ως αμυντική στάση του παιδιού για να αντιμετωπίσει τα συναισθήματα μοναξιάς και δυσαρέσκειας που προκύπτουν από την έλλειψη επικοινωνίας με τους γονείς.
Κίνδυνοι της Υπερβολικής Ενασχόλησης με Βιντεοπαιχνίδια
- Υπονομεύεται η συγκρότηση της σκέψης και η ανάπτυξη της φαντασίας: Η υπερβολική έκθεση σε προκαθορισμένες εικόνες και καταστάσεις στα βιντεοπαιχνίδια μπορεί να περιορίσει την ικανότητα των παιδιών να φανταστούν και να δημιουργήσουν νέες ιδέες.
- Αδυναμία Αυτορρύθμισης: Η απεικόνιση ηρώων στα βιντεοπαιχνίδια μπορεί να δημιουργήσει στα παιδιά μια αίσθηση απόλυτης δύναμης, καθιστώντας δύσκολη την αποδοχή των προσωπικών τους αδυναμιών και περιορισμών.
- Περιορισμός της δημιουργικότητας: Οι παίκτες μπορεί να περιορίζονται στα πλαίσια του παιχνιδιού και να μην ενθαρρύνονται να αναζητήσουν και να αναπτύξουν τη δημιουργικότητά τους έξω από αυτά τα όρια.
- Έκθεση σε βίαιο περιεχόμενο: Η παρουσία βίαιων σκηνών σε ορισμένα βιντεοπαιχνίδια μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της βίας και να επηρεάσει την ανάπτυξη της ενσυναίσθησης των παιδιών.
- Επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους: Ορισμένα παιχνίδια μπορεί να παρουσιάζουν στερεότυπες εικόνες για τον ρόλο των φύλων, επηρεάζοντας την αντίληψη των παιδιών για τον εαυτό τους και τους άλλους.
- Υπονομεύεται η ανάπτυξη φιλοκοινωνικών συμπεριφορών: Η υπερβολική χρήση βιντεοπαιχνιδιών μπορεί να μειώσει τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και την επικοινωνία μεταξύ παιδιών στον πραγματικό κόσμο.
- Εθισμός: Η συχνή και υπερβολική χρήση των βιντεοπαιχνιδιών μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό, με αποτέλεσμα να παραμελούνται άλλες δραστηριότητες και υποχρεώσεις του παιδιού
Θετικές Επιπτώσεις των Βιντεοπαιχνιδιών
Προτού επικεντρωθούμε αποκλειστικά στα αρνητικά, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε και τις θετικές επιδράσεις των βιντεοπαιχνιδιών στην ανάπτυξη των παιδιών. Ανάμεσα σε αυτές συμπεριλαμβάνονται η ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η επίλυση προβλημάτων και η στρατηγική σκέψη, καθώς και η εκπαίδευση σε γρήγορες αντιδράσεις και καλό συντονισμό. Πολλά παιχνίδια επίσης ενθαρρύνουν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση των παιδιών, ιδίως όταν οι παίκτες αναλαμβάνουν το ρόλο της βοήθειας και της προστασίας των άλλων παικτών. Επομένως, πέραν των αρνητικών πτυχών, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας και αυτά τα θετικά στοιχεία, προκειμένου να διαμορφώσουμε μια ολοκληρωμένη και ισορροπημένη κατανόηση της επίδρασης των βιντεοπαιχνιδιών στην παιδική ανάπτυξη.
Ο Ρόλος των Γονέων και Εκπαιδευτικών
Είναι πολύ σημαντικό ως γονείς και ως εκπαιδευτικοί να θυμόμαστε ότι τα παιδιά θα επηρεαστούν και στην πραγματική ζωή από τα βιντεοπαιχνίδια και πολλές φορές θα “μεταφράσουν” και θα ενεργήσουν σε γεγονότα της πραγματικής ζωής, βασισμένα στον κόσμο των ηλεκτρονικών παιχνιδιών. Ενθαρρύνοντας την κριτική σκέψη και παρέχοντας ισορροπημένη χρήση, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης των πιθανών κινδύνων και να εκμεταλλευτούν τα θετικά κομμάτια της εμπειρίας τους με τα βιντεοπαιχνίδια.
Βρες το προφίλ της κυρίας Βασιλικής Βακαλοπούλου εδώ!
Βιβλιογραφία
Harley, D., Morgan, J. & Frith, H. (2021). Η ψηφιακή τεχνολογία ως καθημερινή εμπειρία (μτφ Δ. Αρβανίτης). Εκδόσεις Παπαζήση. (έτος έκδοσης πρωτοτύπου 2018).
Ντάβου, Μπ. (2007). Από τον καθρέφτη στην οθόνη: Σκέψεις για την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού στο διαμεσολαβημένο κόσμο. Στο Σ. Χριστογιώργος, Σ., (Επιμ.), Θέματα ψυχοδυναμικής και ψυχοκοινωνικής παιδοψυχιατρικής. Α’ Τόμος (σελ. 159-178). Εκδόσεις Καστανιώτης.
Σιδηροπούλου, Α. (2019). Ψυχολογικές διαδρομές στην ψηφιακή εποχή. Από το multitasking στην πολυδιεργασία της ύπαρξης. Εκδόσεις Παπαζήση.
